Trong khi điều khiển xe ô tô, kỹ năng quan sát luôn đóng vai trò rất quan trọng. Việc quan sát gồm: nhìn trước, nhìn sang hai bên, nhìn phía sau qua gương, kính cửa và xoay đầu, thân khi cần thiết.

Quan sát phía trước

Luôn giữ mắt di chuyển khi lái xe, tầm nhìn rộng. Hướng nhìn trước đủ xa, mắt quét từ bên này sang bên kia đường, phán đoán những nguy cơ tiềm ẩn.

Theo nghiên cứu, người mới lái xe ô tô hay nhìn gần nên thường bỏ sót các mối nguy hiểm phía trước. Lời khuyên là nên đẩy mắt nhìn xa tương đương 12 giây di chuyển, khoảng thời gian đủ để tài xế kịp xử lý các tình huống, trong phố là khoảng 1 hoặc 2 nhà, trên đường cao tốc thì khoảng 0,5 km.

Việc quan sát hai bên cũng như vậy. Lái xe ô tô cần quan sát, nhận biết những gì xảy ra dọc hai bên đường. Nếu thấy một chiếc xe đỗ bên đường, hãy cẩn trọng! Cánh cửa có thể mở hoặc trẻ nhỏ bất ngờ chạy ra hoặc vật di chuyển trước đầu xe đang đỗ.

Quan sát phía sau qua gương chiếu hậu

Đưa mắt lên gương chiếu hậu trong (bên trong cabin, chính giữa xe) khi muốn giảm tốc hoặc dừng xe. Luôn đảm bảo xe sau đủ khoảng trống để dừng.

Thường xuyên quan sát gương chiếu hậu trong và chiếu hậu ngoài để kịp thời nhường đường cho xe khác xin vượt.

Sử dụng gương chiếu hậu ngoài (bên ngoài xe, trái và phải) bất cứ khi nào có ý định chuyển vị trí (làn) hoặc đổi hướng.

Nhìn gương trái khi xe nhập làn từ bên phải đường để đảm bảo rằng không có xe phía sau lao tới.

Quan sát gương phải và chỉ chuyển làn phải khi có đủ khoảng trống an toàn.

Chú ý rằng, xe vượt từ phía sau sẽ thấy nó xuất hiện bắt đầu từ tâm gương hậu trong. Khi tới gần, nó lệch dần sang trái (hoặc phải), và xuất hiện trong gương hậu ngoài tương ứng.

Cụ thể cách chỉnh gương ở các vị trí khác nhau như sau:

Điều chỉnh gương ngoài bên trái:

Nghiêng đầu sang bên trái, tới khi đầu gần chạm vào thành xe, điều chỉnh gương để bao quát hết góc phần tư phía sau ở bên trái. Lúc này, tầm nhìn gương mở rộng hơn so với ban đầu.

Điều chỉnh gương ngoài bên phải:

Nghiêng người sáng phải, nhoài đầu ra chính giữa xe (giữa hai ghế trước), nhìn vào gương chiếu hậu ngoài bên phải và điều chỉnh góc nhìn cho tới khi quan sát được toàn bộ góc phần tư bên phải phía sau.

Chỉnh gương chiếu hậu trong cabin:

Chỉnh gương chiếu hậu trong cabin sao cho bạn nhìn thấy cửa sổ sau nằm ở chính giữa của gương.

Quan sát không gian điểm mù

Điểm mù là những khoảng không gian mà tài xế lái xe ô tô không thể nhìn thấy qua gương.

Dù xe chỉnh gương đúng nhưng vẫn còn những điểm mù như: không gian thấp dưới tầm quan sát trước, hai bên sườn, hoặc đuôi xe. Trong đó, những nguy hiểm từ điểm mù ở hai bên sườn là lớn nhất.

Một số xe trang bị camera lùi hoặc thiết bị cảnh báo đối tượng trong khu không gian điểm mù. Nhưng chúng không thể giúp các lái xe phát hiện tất các các mối nguy tiềm ẩn. Vì thế hãy tập thói quen quay đầu và sử dụng mắt trần để quan sát khi cần thiết.

Nhìn qua vai

Khi có ý định đổi hướng hoặc chuyển vị trí. Ví dụ khi rẽ phải, cần nhanh chóng nhìn sang phải để biết chắc không có xe hay bất kỳ ai trong khoảng trống trước khi đánh lái. Cũng không quên kiểm tra qua gương và nhìn qua vai trước khi mở cửa ra ngoài vì một chiếc xe máy hoặc xe khác có thể tiến sát sườn và bất ngờ lao tới.

Tổng hợp